OrChESTRA Projesi, çip üstü organ sistemleri geliştirerek, biyomedikal araştırmalarda devrim yaratmayı hedefliyor. Bu yenilikçi yaklaşım, hastalıkların daha iyi anlaşılmasına ve tedavi yöntemlerinin geliştirilmesine katkı sağlıyor.
Avrupa Birliği’nin “Ufuk Avrupa” programı çerçevesinde desteklenen Çip Üstü Organ Sistemleri Odaklı Stratejik Ortaklık (OrChESTRA) projesi, ODTÜ Mikro Elektromekanik Sistemler (MEMS) Merkezi liderliğinde, üç değişik ülkeden ortak kuruluşlarla beraber yürütülmektedir. Bu proje, ilaç araştırmalarında kullanılmak suretiyle gözlem hayvanlarının yerini alabilecek çiplerin geliştirilmesini hedeflemektedir.
ODTÜ MEMS Merkezi Yönetim Kurulu üyesi ve ODTÜ Elektrik ve Elektronik Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Haluk Külah, OrChESTRA Projesi kapsamında meydana gelen bilimsel çalışmalara dair data vererek, çip-üstü-organ sistemleri alanında bölgesel bir mükemmeliyet merkezi olmayı amaçladıklarını dile getirdi. Bu hedef doğrultusunda Belçika’dan IMEC, Almanya’dan Freiburg Üniversitesi ve Hollanda’dan Eindhoven Teknoloji Üniversitesi ile ortaklık içinde olduklarını aktardı.
Prof. Dr. Külah, bu dört kurumun ortak emek harcamaları yardımıyla çip üstü organ sistemleri mevzusunda yetkin araştırmacılar yetiştirmeyi amaçladıklarını belirtti. Ek olarak, proje kapsamında ikili işbirlikleri, karşılıklı seyahatler ve deneyimli uzmanların ODTÜ MEMS Merkezi’nde kısa süreli emekler yapması benzer biçimde etkileşimlerin gerçekleştirildiğini beyan etti. Proje, ortalama 1,5 senedir devam etmekte ve bu süre zarfında birçok kazanım elde edilmiştir. Projenin alan üstündeki tesirleri ise oldukça mühim olmuştur.
Proje çerçevesinde, dört kurumun bir araya gelmiş olarak çip üstü bağırsak platformunun geliştirilmesi üstüne emekler yaptığını da aktaran Külah, şu detayları paylaştı: “Bu emek verme, bir bağırsak modelinin çip üstünde oluşturulmasını kapsamaktadır. Hedefimiz, bu bağırsak modelini çip üstünde inşa ederek, belirli ilaçların vücut haricinde etkin bir halde kontrol edilmesini sağlamaktır. Ek olarak, değişik organların fonksiyonlarının çip üstünde modellenmesi de mümkün hale gelecektir. Bu sayede, ilaç araştırmalarının bazı aşamalarını hızlandırmak ve gözlem hayvanlarından bağımsız olarak gerçekleştirmek mümkün olacaktır.”
ODTÜ MEMS Merkezi’nin altyapısı ve biyomedikal teknolojiler alanındaki araştırma yetkinliği, bu projede mühim bir rol oynamaktadır. Külah, bu konudaki düşüncelerini şu şekilde sürdürdü: “Çip üstü organ sistemlerinin temel amacı, hayvanlar üstündeki deneylerin sayısını azaltmaktır. Kim bilir bu alanda hemen hemen yolun başındayız, sadece gelecekte pek oldukça gözlem hayvanı kullanmadan çeşitli testleri yalnızca bir çip üstünde gerçekleştirmek mümkün hale gelecektir. Avrupa’da ortaklık yaptığımız üç kurum, bu alanda mühim ilerlemeler kaydetmiştir. Türkiye’de de bu alanda çalışan birçok kurum ve araştırmacı bulunmaktadır. Biz, mikro elektromekanik sistem teknolojileri ve sensörler mevzusundaki yetkinliklerimizi kullanarak bu alanda fark yaratmayı hedefliyoruz ve kısa sürede projeye dahil olduk.”
