Ay’da bulunan doğal grafen, bilim dünyasında çığır açan bir keşif. Bu makalede, grafenin özellikleri, potansiyel uygulamaları ve uzay araştırmalarında nasıl devrim yaratabileceği ele alınıyor.
Çin’in Chang’e-5 sondası tarafınca toplanan Ay regolit örneklerinde, gezegen bilimcileri karmaşık minerallerle beraber birkaç katmanlı grafen tespit ettiler. Bu bulgu, Ay toprağında organik olarak oluşmuş azca katmanlı grafenin varlığının ilk kez doğrulandığını işaret ediyor. Bilim adamları, bu bulgunun karbon içeren bir Ay hipotezini destekleyerek Ay’ın kökenine dair yeni bilgiler sunduğunu vurguluyor.
2020 senesinde meydana gelen Chang’e 5 misyonu esnasında toplanan ortalama 2,9 mm boyutunda ve 1,6 mm genişliğindeki zeytin şeklindeki Ay toprağı örneği, detaylı bir analizden geçirildi. Hususi bir spektrometre kullanarak, numunenin karbon açısından varlıklı bir bölümünde grafen oluşumuyla yakın ilişkili bir demir bileşiği ortaya çıkarıldı.
Sonrasında, numunedeki karbon içinde ne olduğunun iki ila yedi katmanlı grafen ‘pullarından’ oluştuğu doğrulandı. Bu doğrulama, gelişmiş mikroskobik ve haritalama teknolojileri ile gerçekleştirildi. Araştırmacılar, azca katmanlı grafenin Ay’ın oluşumunun ilk aşamalarında volkanik faaliyetler sonucunda meydana gelmiş olabileceği ve bu süreçte güneş rüzgarları tarafınca katalize edilmiş olabileceğini öne sürüyorlar.
Ek olarak, yüksek ısı ve tazyik yaratan göktaşı çarpmalarının da grafen oluşumuna yol açmış olabileceği belirtiliyor. Organik grafenin özelliklerinin daha derinlemesine incelenmesi, Ay’ın jeolojik evrimi hakkında daha çok informasyon edinilmesine destek olabilir.
Öte taraftan, organik grafenin mineral katalizörlü oluşumu, yüksek kaliteli grafen için düşük maliyetli ve ölçeklenebilir bireşim tekniklerinin geliştirilmesine de ışık tutabilir. Bilmeyenler için, grafen aslen yeni bir araç-gereç olup, ilk kez 2004 senesinde elde edilmiştir. Sağlamış olduğu çok önemli direnç, esneklik, termal ve elektriksel iletkenlik şeklinde özellikleriyle çeşitli endüstri alanlarında büyük bir potansiyele haizdir.
